tradities en gebruiken

Contact

Over ons

Sitemap

Foyr (Jalhay) – Clawé Fawe

(De spijkerboom van Jalhay)

Spijkerbomen en lapjesbomen in Nederland en België

De Clawé Fawe is een spijkerboom (beuk). Bij spijkerbomen worden in het volksgeloof door de mensen spijkers in de boom geslagen om van allerlei ziekten en kwalen af te komen. De boom zou de ziekte dan overnemen. 

De Clawé Fawe bevindt zich ongeveer een kilometer iets ten noordoosten van het gehucht Foyr in de Belgische gemeente Jalhay (provincie Luik). Hij staat daar in het bos op een kruispunt van bospaden. We bereiken hem door vanaf de Chemin du Louriou te voet door veld en bos verder te gaan. 

Clawé Fawe spijkerboom Jalhay
Afbeelding 1. De spijkerboom van Jalhay (links) met het infobord en het kruis dat er voor de grap is geplaatst (midden en rechts).

Tijdens het bezoek aan deze spijkerbeuk in september 2025 zien we een heleboel spijkers, een aantal schroeven en zelfs nietjes in de stam. Een deel daarvan steekt uit de stam. Andere zijn er helemaal ingeslagen (of gedraaid). En weer andere zijn al deels in de schors opgenomen. Sommige spijkers zijn gebruikt om een lapje stof of ander textiel aan de boom te bevestigen. Een stukje textiel is zelfs met een nietje bevestigd. 

Naast de boom staan een stenen kruis en een infobord van ‘le groupe de travail sentier, Jalhay’. Vaak vinden we bij spijkerbomen een christelijk symbool zoals een kruis of kapel waardoor aan deze traditie uit het volksgeloof een christelijk tintje werd gegeven. Volgens de tekst op het infobord heeft het kruis bij deze spijkerbeuk daar echter niets mee te maken. We lezen dat het daar namelijk als grap in 1985 is geplaatst door leden van een jeugdbeweging die er een van hun leiders mee op de hak wilden nemen. In het kruis staan de initialen en naam van die leider gegraveerd met daaronder de jaartallen 1858-1885. De tekst vermeldt eveneens dat men het oude kruis waarschijnlijk van de een of andere begraafplaats heeft meegenomen. 

Clawé Fawe - spijkerboom Jalhay
Afbeelding 2. Bij de stam van de boom zien we een heleboel spijkers, een aantal schroeven en zelfs nietjes. Een deel daarvan steekt uit de stam. Andere zijn er helemaal ingeslagen (of gedraaid). En weer andere zijn al deels in de schors opgenomen. Sommige spijkers zijn gebruikt om een lapje stof of ander textiel aan de boom te bevestigen. Een stukje textiel is zelfs met een nietje bevestigd. De witte pijlen wijzen spijkers aan. Op de foto rechts zijn ook nietjes te zien.

Verder vermeldt het bord dat voornamelijk werd gespijkerd om van kiespijn en huidaandoeningen af te komen. En bovendien moeten hier in vroeger tijden mensen door ophanging zijn geëxecuteerd. 

Kijk voor algemene en meer uitgebreide informatie over spijkerbomen en lapjesbomen op de volgende link:

Spijkerbomen en lapjesbomen in Nederland en België

Andere spijkerbomen en lapjesbomen in Nederland en België. Klik op de link om ze te bekijken.

Le tilleul de Floxhes (arbre à clous de Floxhes) 

• Le tilleul des Lognards (tilleul à clous des Lognards) 

La chapelle de Fanson & tilleuls à clous 

L’arbre à clous de Han sur Lesse 

Le tilleul Notre-Dame de Dréhance (tilleul à clous de Dréhance)

L’arbre à clous de Saint-Hadelin (tilleul du Fief de Saint-Hadelin) 

De nagelboom van ’s-Gravenvoeren 

De kwartjesboom van Val-Meer 

De spijkerbomen van Yde / breukenbomen van Yde 

De lapjesboom van Overasselt 

Lapjesboom bij de menhirs van Oppagne

• Le Tilleul Clouté du Coftice

• Deigné – Tilleul à clous devant l’église 

• Évegnée – Le Tilleul de Miermont

Bij de beschrijving van de locaties is sprake van momentopnames. De kans bestaat dat situaties op een later tijdstip niet meer hetzelfde zijn. Beschouw de vindplaatsgegevens en routebeschrijvingen dan ook als richtlijnen die in mindere of meerdere mate veranderd kunnen zijn. Bepaal zo nodig vooraf aan de hand van kaarten of de beschreven situatie overeenkomt met de werkelijkheid.

Ga naar het overzicht van onderwerpen over tradities en gebruiken op deze website. Klik hier.

TRADITIES EN GEBRUIKEN is een op zich staand onderdeel van website www.debelemniet.nl.

Tekst: Jan Weertz
Foto's: Jan en Els Weertz
© De Belemniet