Afbeelding 1. Van links naar rechts: chalcedoon, jaspis, amethist en agaat.

Vuursteen kan variëren van grofkorrelig tot vrijwel glasachtig. Een gelaagdheid heeft vuursteen niet. Daardoor is de steen in alle richtingen breekbaar. 

Afbeelding 2. Van links naar rechts: melkkwarts, bergkristal en silicium. Dit silicium is een kunstmatig product. Silicium komt in zijn elementaire vorm namelijk niet in de natuur voor.

Zuivere vuursteen is doorzichtig. We treffen echter vuursteen aan van zwart tot (vuil)wit met alle schakeringen en overgangen daar tussenin. Maar ook bruine, gelige, blauwzwarte en rode vuursteen is bekend (afbeelding 3). De kleuren van de vuursteen hebben te maken met verontreinigingen in de steen. Die verontreinigingen kunnen bestaan uit onder andere ijzeroxides, kalk, glauconiet, pyriet en organisch materiaal. 

Afbeelding 3. Vuursteen komen we in allerlei kleuren tegen.

Vuursteen bestaat dus niet alleen uit siliciumdioxide, maar in de meeste gevallen voor een klein gedeelte ook uit verontreinigingen. Verder komt in vuursteen ook (chemisch) gebonden water voor. Als de vuursteen uit het omringende gesteente vrij komt en aan de lucht wordt blootgesteld dan kan dit water op den duur verdwijnen. 

Vuursteen is erg hard; hij heeft hardheid 7 op de Hardheidsschaal van Mohs.